ABD’de Joe Biden idaresi, Afganistan’dan çekilme sürecinde kurumların pek çok açıdan yetersiz olduğunun ortaya çıktığını kabul ederken, yeniden de çekilme kararının yanlışsız olduğunu savundu.
Beyaz Saray, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi sürecinde alınan değerli kararları ve karşılaşılan zorlukları inceleyen ve ilgili kurumlar tarafından Kongre’ye iletilen raporun özeti mahiyetinde bir doküman yayımladı.
“ABD AFGANİSTAN’DA SAVAŞA SAPLANMIŞTI”
Belgede, ABD’nin NATO müttefikleriyle Afgan Ulusal Savuma ve Güvenlik Güçlerini eğitmek, donatmak ve Afgan hükümetlerini desteklemek için yüz milyarlarca dolar harcadığı kaydedilerek, şu sözlere yer verildi:
“Başlangıçta Amerika’nın emeli asla bir ulus inşa etmek değildi. Lakin vakitle Amerika bunu yapmaya başladı. Savaşın başlamasından 20 yıl sonra Amerika, Afganistan’da amaçları bilinmeyen ve görünürde sonu olmayan bir savaşa saplanmıştı ve bugünün ve yarının ulusal güvenlik sıkıntılarına gereğince yatırım yapmıyordu.”
“TALİBAN EN GÜÇLÜ ASKERİ POZİSYONDAYDI”
Donald Trump idaresinin Taliban’la yaptığı Doha Muahedesi ve çekilme sürecindeki kararları hakkında bilgilere yer verilen evrakta, Biden idaresinin iktidara geldiği geçiş sürecinde Afganistan’dan çekilmeyle ilgili hiçbir planın ortada olmadığı tabir edildi.
“Sonuç olarak, Lider Biden 20 Ocak 2021’de vazifeye başladığında, Taliban 2001’den beri bulunduğu en güçlü askeri konumdaydı ve ülkenin neredeyse yarısını denetim ediyordu”. sözüne yer verilen evrakta, buna rağmen ABD’nin bu ülkede 2001’den bu yana en az sayıda askeri olduğuna işaret edildi.
“AFGANİSTAN TAHLİYESİ BAŞARILI”
Belgede, istihbarat kurumlarının Afganistan askerlerinin Kabil’i aktif bir halde savunacağı istikametindeki raporlarının yanıldığına dikkat çekilirken, Biden’ın bu kurallar altında ihtiyatlı, titiz ve kapsamlı bir karar alma süreci yönettiği savunuldu.
Bu kapsamda müttefiklerle ağır istişarelerin gerçekleştirildiği belirtilen evrakta, “Nihayetinde Lider Biden, ABD için uzun vakit evvel sona ermesi gereken bir savaşa öteki bir Amerikalı jenerasyonu göndermeyi reddetti.” denildi. Dokümanda, Afganistan’da ABD için çalışan Afganların ABD’ye getirilmesi süreci kapsamında yapılan vize çalışmalarına da yer verildi.
Belgede ayrıyeten, Biden’ın ulusal güvenlik danışmanları ve askeri işçiye danışarak verdiği kararlar çerçevesinde 124 binden fazla Amerikan vatandaşı, Afgan ortaklar ve müttefiklerinin “başarılı bir şekilde” tahliyesinin gerçekleştirildiği öne sürüldü.
Afgan hükümetinin çöküşünün istihbarat raporlarından varsayım ettiğinden daha süratli olduğu kaydedilen evrakta, bu kapsamda çıkarılan derslere yer verildi. Bu kapsamda güvenlik riskinin ağır olduğu durumlarda artık daha erken tahliyelere öncelik verileceği söz edilen evrakta, buradan elde edilen ders sonucunda Ukrayna ve Etiyopya’da Amerikan çalışanının erken tahliye edildiği kaydedildi.
“ABD’NİN GLOBAL GÜCÜ ZAYIFLAMADI”
Belgede, şunlar kaydedildi:
“Başkan, Afganistan’dan ayrılma kararı aldığında, kimileri bunun ittifaklarımızı zayıflatabileceğinden yahut ABD’yi global sahnede dezavantajlı duruma düşürebileceğinden endişelendi. Bunun aksisi oldu. Çok sayıda kamuoyu araştırmasının da kanıtladığı üzere, dünyadaki pozisyonumuz değerli ölçüde daha yüksek. İttifaklarımız her zamankinden daha güçlü. Finlandiya NATO’ya kabul edildi ve İsveç de yakında kabul edilecek. Mevcut iştiraklerimizi güçlendiriyor ve dünyanın dört bir yanındaki ülkelerle yeni iştirakler kuruyoruz. Global sahnede Amerika başı çekiyor.”