Habertürk müellifi Oray Eğin’in iptal edilen 60. Antalya Sinema Şenliği’nde yaşanan krizle ilgili değerlendirmesi…
ALTIN PORTAKALIN ASIL MAĞDURLARI
Altın Portakal her vakit Türkan Şoray ve Kadir İnanır’ın kendilerine çiçekli karşılama yapan lokal halkı üstü açık arabadan selamlamalarının ötesinde manası olmayan bir tertipti. Düzelebilirdi, milletlerarası bir nitelik kazanabilirdi halbuki. Lakin daha temelinde bir belediye aktifliği olmasından, ucu resmi bir makama dayanmasından ötürü bir çarpıklık var.
“BEYAZ TÜRKLER KAYBEDERLERSE…”
Ve artık tam da olması gerektiği üzere iptal edildi. Bir yanım bu iptalin kalıcı olmasından, Eski Türkiye’nin kalıntılarından biri olarak nostaljide yaşamasından yana. Buradan aldığım ‘schadenfreude’ tatmini değil, Stockholm Sendromu’na da kapılmadım. Ve artık klişeleşen bu tespitlerden daha uygununu bekliyorum. Yalnızca artık Beyaz Türkler ellerinde kalan birkaç şeyi de kaybederlerse—İzmir, Çankaya, Beşiktaş belediyeleri vs. dahil—belki sonunda akıllanırlar diye umut ediyorum.
“ÖRGÜTÜN EZOTERİK YAPISI İÇİN GEREKLİ”
Sahip olduğumuz kimi gerçekler var: 15 Temmuz bu ülkenin yaşadığı yakın tarihli en büyük tehdit. Direkt hükümeti maksat aldığı için de onların bu travmayı algılamasıyla hükümet karşıtlarınınki ister istemez farklı.
Bildiğimiz bir gerçek daha var: 15 Temmuz’u devlet içinde yıllarca örgütlenen bir terör örgütü tarafından yapıldı. Bu örgütlemeye kimlerin müsaade ettiği de ayrıyeten tartışılabilir, lakin sızıntı çok detaylı ve göründüğünden daha karmaşık. Yıllara yayıldığı, kendini kamufle etmeyi güzel bildiği için de kazıması çok kolay değil.
15 Temmuz’dan beri yaşanan bir savaş aslında. Keşke olmasa lakin her savaşın mağdurları ve kayıpları olur. KHK yüzünden işinden olan, hayatları altüst olan ve bir kısmı haklı mağduriyet yaşayanlar bu savaşın kurbanlarından kimileri. Hakikaten kimin mağdur olduğu, kimin haklı olarak neşteri yediği tahminen yıllarca anlaşılmayacak. Bu durum da maalesef birçok ailenin hayatının kararmasına, çaresizliğe düşmesine neden olacak. Fakat örgütün ezoterik yapısı çökertmek için tahminen de böylesi ekstrem bir önlem gerekiyor: Bir konutu tahtakuruları basınca bütün mobilyaları yakmadan kurtulmak mümkün değil.
İSTANBUL SİNEMA ŞENLİĞİ REDDETMİŞ
Gazetecisinden sinemacısına her öykü anlatıcısının bir misyonu de sıradan insanın devlet karşısındaki mağduriyetinin sözcüsü olmak. Bu sayede tahminen kayıpların azalmasına katkımız olabilir. Bunun yeriyse devletin desteklediği ve belediyenin organize ettiği bir sinema şenliği mi, emin değilim.
Öğrendiğim kadarıyla iki KHK mağdurunun kıssası olan “Kanun Hükmü” isimli belgesel evvel İstanbul Sinema Şenliği’ne başvuruyor ancak sinemasal niteliği çıtanın altında kaldığı için reddediliyor. Altın Portakal’ın organizatörleri sinemanın İstanbul Sinema Şenliği seçkisine neden alınmadığının okumasını bile yapamıyor.
Film imalcileri tahminen ana muhalefetin tabir özgürlüğünü garanti altına alacağını beklediler. Ben ise RTÜK’teki ana muhalefet temsilcilerini Netflix’te izlemedikleri bir sinemanın yasaklanması için oy kullanmalarıyla hatırlıyorum.
Belgesele mevzu olan KHK’lıların kim olduğunu bilmiyorum, örgütle kontaklı mı yoksa hakikaten mağdurlar mı ondan da haberim yok. Ancak bu mevzuda bir hassasiyet oluştuysa ve göz nazaran göre kriz tırmanacaksa buradan bir şövalyelik çıkarmanın aykırı tepeceği muhakkaktı. Bu sinemanın çıkartılması onlarca diğer sinemanın gösterilmesine vesile olacaksa çarçabuk kurban edilebilirdi.
Bu üzere durumlarda artık “sansür” falan diye ortalığı ayağa kaldırmadan evvel Türkiye’nin olağan bir ülke olmadığı gerçeğiyle hareket etmemiz koşul. Gerçi Türkiye 1977 yılında da olağan değildi, 1994’te de ya da 2001’de de. Geçmişten bugüne değişense stratejik bir aklın eksikliği.
KRİZİ KİM TIRMANDIRDI
Aslında kriz tırmanmayabilirdi. Bakanlık bu sinemanın çıkarılmasını istedi, akabinde uzlaşıyla sinema yine seçkiye alındı. Ama tam da bu ortada toplumsal medyada terör örgütünün elemanları devreye girdi ve ortalığı Seyahat vaktinden çok da farksız olmayacak bir formda gaza getirdi. Muhalefetin bir kere daha bu krizi de yönetemediğini bilhassa vurgulamam gerekmiyor herhalde.
Belgeselin bilhassa ikinci kere seçkiye alınmasından sonra toplumsal medyadaki hareketliliğe dikkat etmek gerek: FETÖ bir zafer kazanmış üzere gaza gelmiş, kendilerini söz özgürlüğü savaşçısı sanan birtakım yarı-entelektüelleri de gaza getirmişti. Siyasetin açık tribün düzeyine indiği toplumsal medyadaki lisan rakip kadroya gol atan avam taraftarın telaffuzundan farksızdı. Bir de alışılmış bu türlü ataklarla iktidarın gücünün yeterlice azaldığına, maçın 90 dakika dolmadan kazanılacağına dair oluşan zavallı yanılsama. Tıpkı metaforu uzattığım için özür dilerim fakat sonunda maç iptal edildi, herhalde gücün kimde olduğu görülmüştür.
“ÜÇ TANE “LİKE” ALIP KENDİSİNİ KAHRAMAN İLAN EDEN ZAVALLILAR”
Stratejik akıl devreye girmiş olsa esasen baştan bu sineması seçkiye almaz, lakin çıkmışsa da krizi sessizce aşar ve mevzuyu hiç büyütmeden şenliği tamamlardı. Üstelik Kültür Bakanlığı uzlaşmış, bir manada geri adım atmışken. Bu tıpkı vakitte olağanlaşma, tıpkı sofrayı paylaşmak için de bir fırsattı.
Türkiye ise bu istikamette ilerleyeceğine toplumsal medyada üç tane ‘like’ alan bir zavallının kendisini kahraman ilan ettiği kolay gaza gelenler ülkesine dönüştü. En abartılı davranan en fazla ‘like’ aldığı için bu türlü bir ortamda diyalog mümkün olmuyor, her türlü mantık, sağduyu, uzlaşma gayreti ve aklıselim bu gürültülü güruh tarafından bastırılıyor. Bilhassa muhalif kesitin bu kadar kolay gaza gelmesi derinlemesine bilginin yok olması, okumuş kesimde baş gösteren yaygın cehalet ve kendini üstün görme hastalığıyla da ilintili.
Altın Portakal krizi stratejik aklın eksikliği yüzünden kaçan kaçıncı olağanlaşma fırsatı oldu. O da yandı bitti. Üzgünüm fakat kundakçı da daima tıpkı yerden çıkıyor. Hakikaten çok sıkıldım.
