Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, resmi temaslarda bulunmak üzere dün bakanlık heyetiyle Ankara’ya gitti.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya nazaran Abdulgani Ankara’da Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile görüşerek, güç ve petrol alanındaki işbirliğini ele aldı.
Irak Petrol Bakanı Abdulgani Ankara’dayken Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da bugün Bağdat ziyaretine başlıyor.
Göreve geldikten sonra birinci sefer Irak’ı ziyaret edecek olan Bakan Fidan, akşam saatlerinde Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile görüşecek. İkili akabinde ortak basın toplantısı düzenleyecek.
Fidan ile Hüseyin, 5 Temmuz’da Bakü’de düzenlenen Bağlantısızlar Hareketi Uyum Ofisi Bakanlar Toplantısı kapsamında bir ortaya gelmişti.
– FİDAN, BAĞDAT VE ERBİL’DE TEMASLARDA BULUNACAK
Dışişleri Bakanı Fidan’ın yarın Bağdat’taki temaslarını sürdürerek Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Meclis Lideri Muhammed Halbusi ile görüşmesi bekleniyor. Fidan, Bağdat’ta ayrıyeten Türkmen toplumunun temsilcileriyle bir ortaya gelecek.
Fidan’ın Bağdat ziyaretinde ikili alakaların yanı sıra güvenlik, ticari ve ekonomik işbirliği sorunlarının gündeme gelmesi öngörülüyor. Türkiye’nin ulusal güvenliği açısından tehdit olan terör örgütü PKK’nın Irak’taki varlığı da Bağdat ve Ankara ortasında masaya yatırılacak.
Görüşmelerde ikili bağlantıların yanı sıra aktüel bölgesel hususlar da pahalandırılacak. Irak’tan Türkiye’ye petrol sevkiyatının da tekrar başlaması bekleniyor.
Fidan, Bağdat temaslarının akabinde Erbil’e geçerek Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) yetkilileriyle bir ortaya gelecek.
– “PETROL İHRACATI KONUSUNDA TÜRKİYE’YE DAHA ESNEK DAVRANMALIYIZ”
İki komşu ülke, karşılıklı üst seviye ziyaretlerle işbirliğini artırmayı hedefliyor.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, 21 Mart’ta Ankara’yı ziyaret ederek, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edilmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudani ile düzenlenen ortak basın toplantısında, “(Irak’la) Basra’dan Türkiye’ye uzanan Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçirilmesi için çalışma yürütecek bakan arkadaşlarımızı görevlendiriyoruz. Projeyi bölgemizin yeni İpek Yolu haline dönüştüreceğimize inanıyorum.” sözlerini kullanmıştı. Erdoğan, ikili ticareti daha da artırma noktasında Irak’la birebir hassasiyetleri paylaştıklarını, iş insanlarının ve vatandaşların karşılaştıkları problemlerin tahliline dair fikir teatisinde bulunduklarını da aktarmıştı.
Sudani de, Irak’ta faaliyet gösteren etkin şirketler olduğuna değinerek, Basra’da bir hastane açılışına katıldığını, bunun yalnızca hastane olmadığını ve kent hastanesi denebileceğini söylemişti.
Başbakan Sudani, Bağdat’ta bir toplantı sırasında da Türkiye’ye ihraç edilen petrolle ilgili şunları söylemişti:
“Konuyla ilgili mantıklı davranmamız gerekiyorsa, Türkiye’ye karşı daha esnek davranmalıyız. IKBY petrollerinin Türkiye’ye sevkiyatı 25 Mart’tan beri durdurulmuş durumda. Petrol sevkiyatının durdurulması sonucu kaybettiğimiz para, Türkiye’den ödemesini istediğimiz tazminatın iki katını oluşturuyor. Hasebiyle bu hususta esnek davranıp Türkiye ile bir halde uzlaşıya varmalıyız.”
Türk inşaat şirketleri Irak’ta başta hastaneler olmak üzere çeşitli projelere imza atmayı sürdürüyor.
En son 10 Ağustos’ta Irak’ın güneyindeki Meysan vilayetinde Türk Universal Acarsan Şirketi tarafından üretimi tamamlanan El-Hekim Eğitim ve Araştırma Hastanesi hizmete girdi.
Eski Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi de 21 Haziran 2021’de ülkenin güneyindeki Zikar vilayetinde Türk Universal Acarsan Şirketi tarafından üretimi tamamlanan 492 yataklı Nasıriye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin açılışını yapmıştı.
– TİKA’DAN “DAHA YEŞİL BİR BAĞDAT” PROJESİNE DESTEK
Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı (TİKA) ile Türk Kızılay, Türkiye’nin insani yardımlarını ve kalkınma deneyimini eğitim, sıhhat, dezavantajlı kümeler ve tarihi mirasın korunması üzere birçok alanda Irak’a dayanak olarak sunmaya devam ediyor.
Irak’ta faaliyet yürüten Türk kurumlarının temsilcilikleri, doğal afetlerde verdikleri dayanaklardan gereksinim sahiplerinin besin ve kıyafet gereksinimlerine, meslek edindirme kurslarından Osmanlı yadigarı türbe ve mescitlerin onarılmasına kadar birçok alanda kıymetli rol oynuyor.
TİKA Bağdat Koordinatörü Oğuzhan Dinler, “Irak’ta yardım yaparken kalkınma alanındaki izlediğimiz siyasetler Irak’ın da ulusal planlarının gerçekleştirilmesine katkı sağlıyor. Örneğin Irak ‘Daha Yeşil Bir Bağdat’ isimli proje başlatmıştı. Biz de 15 Temmuz’da Türkiye’nin yardım elini uzatarak Bağdat’ın Yeşil Bölgesi’nde fidan dikimi gerçekleştirdik.” tabirlerini kullandı.
Dinler, tarihi mirasın korunmasını da önemsediklerini kaydederek, “Mesela İmam-ı Azam, Abdulkadir Geylani, Danyal Nebi üzere mescitlerin ve türbelerin birebir vakitte onarımını gerçekleştiriyoruz.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatı üzerine harekete geçen TİKA, Kerkük’te yanan Kayseri Çarşısı’nda enkaz kaldırma çalışmasına başlamış ve Osmanlı yadigarı tarihi yapıyı yine kalkındırmıştı.
Türk Kızılay Irak Delegasyon Lider Vekili İsmail Atik de 2014’ten bu yana Irak’ta insani yardım faaliyetlerini sürdürdüklerini, doğal afetlerde ve muhtaçlık anında her vakit bölge halkının yanında olduklarını vurguladı.
Atik, her yıl ramazan ve kurban bayramlarında besin kolileri ve Türkiye’den hayırseverlerin bağışladığı kurbanlık etlerin dağıtımını da sağladıklarını lisana getirdi.
– İKİLİ TİCARET HACMİ 22,3 MİLYAR DOLAR SEVİYESİNDE
Dışişleri Bakanlığının datalarına nazaran, Türkiye ile Irak ortasındaki ticaret hacmi 2021 yılında 19,5 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmişti. Irak, 2021’de Türkiye’nin beşinci en büyük ihracat pazarını (11,133 milyar ABD doları) oluşturmuştu.
Türkiye’nin Irak’a ihracatı 2022 yılında birinci 11 ay prestijiyle 12 milyar dolar seviyesini aştı.
İki ülke ortasındaki ticaret hacmi ise 2022’nin birinci 11 aylık devirde 22,3 milyar dolar düzeyine ulaştı.
