Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı 2021 2023 yılları ortasını kapsayan Ulusal Ruh Sıhhati Aksiyon Planı’na nazaran 2020 Escort bayan yılı prestijiyle Türkiye’de her 100 bin bireye düşen psikiyatrist sayısına bakıldığında ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanı sayısının 3 43 çocuk ve ergen ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanı sayısının ise 1 Bayan escort 63 olduğu görülüyor
Her 100 bin bireye 5 psikolog düşüyor
Her 100 bin şahsa düşen psikolog sayısı ise 5 04 Ruh sıhhati alanında tüm çalışanlar açısından ise her 100 bin Escort bireye düşen çalışan sayısı 16 33 Raporda Türkiye’de bu alandaki insan gücünün son 10 yılda bariz bir artış gösterdiği lakin hala Avrupa ortalamalarının altında olunduğu belirtiliyor Ruh sıhhati alanında her 100 bin bireye düşen çalışan sayısı Avrupa ülkelerinde 43 5
Eğitimleri pahalı
BBC Türkçe’ye konuşan Türk Psikologlar Derneği Etik Şura Üyesi Ümit Taş muhakkak ilerlemelere karşın Türkiye’de ruh sıhhati alanındaki talebe yanıt verme konusunda hem kamu hem de özel bölümde yetersizlik olduğunu söylüyor
Psikoloji ve psikiyatri alanındaki meslek örgütlerinden uzman isimler yurttaşların özel kesimde terapiye ulaşmada ekonomik güçten kaynaklanan meseleler yaşadıklarını da kabul ediyor fakat sorunu terapi fiyatlarının yüksek olması olarak tanımlamayı hakikat bulmuyor
Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Lideri Prof Dr Ejder Akgün Yıldırım insanların günümüzde terapiye erişim konusunda bir ekonomik zorluk yaşadığını belirtiyor fakat buna iki istikametli bakmayı öneriyor
Öncelikle bu hizmet Türkiye’deki tüm sıhhat hizmetleri içerisinde kıymetli mı Örneğin bir tıbbi muayene ortalama yirmi beş dakikadır Bir psikoterapi muayenesi 45 50 dakikadır Yani olağanın aslında iki katı bir emek vardır
İkincisi burada bir yıpranma sorunu var Psikoterapi tek seferlik değil devamlılığı olması gereken müdahaleler ve işin gerçeği çok da güç müdahaleler Dışarıdan sohbet konuşmakmış üzere görünse de işin içine çok önemli tekniklerin girdiği terapi uygulayan kişinin de önemli emek ve kaynak ayırması gereken bir süreçten bahsediyoruz Siz bir yas ya da travma dinliyorsanız ondan etkilenmemeniz mümkün değil o yüzden psikoterapi çok yıpratan bir uygulamadır Karşıdaki insanın tüm duygusal yükünü karşılamak ve onu taşımak zorunda olmanız lazım
Üçüncüsü eğitimleri çok kıymetlidir Gerçek manada bir psikoterapi eğitimi alacaksanız kurumlarda çok uzun müddet çalışıp çok hasta görmeniz ve ekstradan da eğitimler almanız gerekir Daima eğitim aldığınız daima harika vizyonda olduğunuz daima bunun için de kaynak ayırmanız gereken bir durumdan bahsediyoruz
Türk Psikologlar Derneği’nden Ümit Taş da eğitim konusunda Psikoterapi eğitimleri çok uzun yıllar süren ve kıymetli eğitimler Ben 20 yıllık bir psikoloğum hâlâ takıldığım yerde süpervizyon alıyorum Mesela bir eğitimimiz sekiz on bin lira Şu an klinik psikoloji yüksek lisans fiyatları 90 bin 100 bin lira Bu beşerler neden bu eğitimleri alıyor Bu işi gerçek yapmak için
Prof Dr Ejder Akgün Yıldırım bütün bunlar birlikte değerlendirildiğinde terapinin öteki tıbbi hizmetler ya da yurt dışındaki terapilere kıyasla kıymetli olmadığını söylüyor
Şimdi o denli baktığımızda örneğin özeldeki bir dahili branş muayenesine nazaran mühlet açısından bakıldığında kıymetli değil sonucu çıkıyor İkiyle çarparsanız mühlet bağlamında tıpkı fiyata gelir Yurt dışındaki fiyatlarla kıyasladığınızda ise Türkiye’dekilerin kimileri ucuz kalmaktadır zira yurt dışında bu hizmet çok değerlidir
Ancak Prof Dr Yıldırım’a nazaran ortada bir sorun yok değil
Psikoterapi sahiden ulaşılması güç bir noktaya gerçek gidiyor Bundan asıl şikayetçi olanlar bizleriz zaten diyen psikiyatrist ortadaki sorunun kıymetli nedenlerinden birinin insanların alım gücünün düşmesi olduğunu söylüyor
Bunun karşılığında tahlil emeğin ucuzlatılması mı olmalıdır Hayır bu da olmamalıdır dedikten sonra ekliyor Prof Dr Yıldırım Buna kesinlikle sıhhat sistemi ve ekonomik sistem bir tahlil bulmalıdır
Ücretlere yetişeme meselesine tahlil ne olabilir
Peki ruh sıhhati hizmetlerine erişimi de azalttığı düşünülen fiyatlarla ilgili bu sorunun tahlili neler
Meslek örgütlerinden uzman isimlerin tekliflerinden biri yurt dışındaki birtakım ülkelerde olduğu üzere özel sıhhat sigortalarının psikoterapiyi de kapsaması
Prof Dr Ejder Akgün Yıldırım Özelde çalışan psikiyatristlerin sigorta sistemi içerisinde psikoterapi uygulayabilir olmaları değerli olabilir Bu çok kıymetli bir sistem Türkiye’nin buna süratlice geçeceğini pek zannetmiyoruz ancak geçmeli diyor
Türk Psikologlar Derneği’den Ümit Taş Sıhhat Bakanlığı’na da teklif olarak sundukları bu sistemle sıkıntıların yarısından birçoklarının çözüleceği kanısında
Avrupa’da bu işler özel sıhhat sigortasıyla da karşılanıyor Özel sıhhat sigortaları bunu karşıladığı vakit beşerler çok rahatlıkla özelde de bu imkânı yaşayacak Böylelikle devletin ve devlet kurumlarının üzerindeki yük de kalkacak Avrupa’da bu karşılanıyor Terapi paketleri var seans fiyatları var özel sıhhat sigortaları tarafından karşılanıyor Bunu yaptığınız vakit aslında bu sorunların yüzde 50 60’ını halletmiş oluyoruz
Aile doktorlarında psikoterapi hizmeti
Bir öbür teklif ise birinci basamak sıhhat kuruluşları kapsamındaki aile hekimliklerinde psikoterapi hizmeti verilmesi
Mahallenizdeki aile hekimliğinizde yani konutunuzun tabanındaki aile hekimliğinde bir psikolog olduğunu düşünün Ne kadar hoş olur değil mi diyen Taş bunun maddi meseleleri da çözeceğini savunuyor
Bugün şayet siz aile hekimliklerine birinci basamak sıhhat kuruluşlarına psikolog ataması yaparsanız hem arzı hem talebi buluşturmuş olursunuz Böylelikle ikinci ve üçüncü basamaktaki hastanelerdeki yoğunluk hizmet alamama ortadan kalkmış olacak Böylelikle maddi durumu güzel olan da hizmet alabilecek olmayan da alabilecek
Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Lideri Prof Dr Ejder Akgün Yıldırım ortadaki sorunun tahlili için sıhhat sistemi içinde yapılacaklar dışında ekonomik olarak yurttaşların alım gücünün artması gerektiğini de ekliyor
Merdiven altı terapi’ uyarısı
Uzmanlar Türkiye’de son devirde klinik terapi konusunda ehil olmayan birçok kişinin terapi hizmeti sunduğunu gördüklerini bu bireylerin ucuza terapi’ ilanı verdiklerini ve bu durumun büyük bir sorun olduğunu savunup yurttaşları uyarıyor
Klinik psikologları meslektaşları olarak gördüklerini belirten Prof Dr Yıldırım Türkiye’de özel üniversitelerin gelir kapısı olarak gördüğü için hukuk diş hekimliği yanında psikoloji kısımlarını çok fazla açtıklarını klinik eğitim almayan dört yıllık psikoloji mezunlarının çok fazla reklamlarına denk geldiklerini lakin klinik eğitimi almadan bu bireylerin hastaya temas edemeyeceklerini söylüyor
Ümit Taş ise birtakım bireylerin birtakım bireylerin halkın ruh sıhhatiyle oynadığı kanısında
İnsanlar yetki olmadan merdiven altı eğitimlerle kendini psikoterapist ilan ediyor Hudutlarını aşabiliyor hudut ihlali yapıyor unvan kullanıyorlar Bizim şu an yüzlerce davamız var Kendine psikoterapist diyor psikolog diyor halkın ruh sağlıyla oynuyor Bu yüzden diyoruz ki kesinlikle diplomasını sorun bu kişi kimdir bu işte ehil midir Hangi eğitimleri almıştır Şu an tahminen de Türkiye’de en çok ihlal edilen alanlardan biri ruh sıhhatidir
Şu an akreditasyonu olmayan merdiven altı diye tabir ettiğimiz yerler var Mesela görüyorsunuz adam fizikçi ‘Psikoterapistim’ diyor biyolog ‘Psikoterapistim’ diyor ömür koçu ‘Psikoterapistim’ diyor Biz herkesin alanına hürmet duyuyoruz Herkesin de bizim alanımıza hürmet duymasını istiyoruz Disiplinler ortası etkileşime evet lakin alan ihlaline hayır
Ümit Taş bu sorunun tahlili için de bir meslek yasasının çıkarılmasını Psikologlar Birliği’nin kurulmasını ve bu meslek örgütünün bu merkezleri denetlemesini öneriyor .
